امروزه دوچرخه سواری به عنون یکی از روشهای نرم حمل و نقل، و توسعه و ترویج دوچرخه سواری به عنوان یکی از استراتژیهای مهم شهرهای مختلف دنیا برای بهبود سیستم حمل و نقل شهری، بهبود محیط زیست شهی و ارتقای سلامت شهروندان مطرح میباشد و در این میان، شهر کپنهاگ شهروندان مطرح میباشد و در این میان، شهر کپنهاگ دانمارک به عنوان یکی از شهرهای بسیار موفق در ترویج دوچرخهسواری شناخته میشود. اگرچه دوچرخه و دوچرخهسواری سابقهای طولانی در فرهنگ و سنن کپنهاگ دارد، مسئولان این شهر در تلاشند تا این شهر به زودی از لحاظ دوچرخهسواری در مقام نخست شهرهای جهان قرار گیرد و به همین دلیل هرساله با اختصاص بودجه بیشتری برای توسعه دوچرخهسواری، مسیرها و پارکینگهای دوچرخه بیشتری احداث میشوند و از نوآوریهای مختلف حتی در زمینه طراحی دوچرخههای جدید و مناسب شهر کپنهاگ حمایت میشود. دهه 1980 را میتوان سرآغاز حرکتهای جدی مسئولان شهر کپنهاگ برای افزایش استفاده شهروندان از دوچرخه دانست زیرا در این دهه مسیرهای دوچرخه سواری بسیاری ایجاد شدند. مهمترین اهداف سیاست دوچرخهسواری شهر کپنهاگ(2012-2002) که مقرر است تا سال 2012 به آن دست یابند عبارتند از: افزایش تعداد افرادی که با دوچرخه به محل کار میروند از 34 به 40درصد؛ کاهش جراحات و مرگ و میر ناشی از دوچرخهسواری تا 50درصد؛ افزایش دوچرخهسواران کپنهاگی که احساس امنیت میکنند از 57 به 80درصد؛ افزایش سرعت دوچرخهسواری در مسیرهای بالای 5کیلومتر تا 10درصد؛ و افزایش آسایش و راحتی دوچرخهسواری به نحوی که سطوح دو چرخهسواری که باعث نارضایتی میشوند از 5دصد تجاوز نکند. در همین حال، شهرداری کپنهاگ اظهار امیدواری کرده است تا با کمک شهروندان در سال 2015 حداقل 50درصد ساکنین شهر برای رفتن به محل کار و محل تحصیل خود از دوچرخه استفاده خواهند کرد که این دستاورد میتواند باعث کاهش سالانه 80هزار تن گاز دیاکسید کربن شود. براساس تحقیقی که در سال 2006 با مشارکت 661 نفر از شهروندان کپنهاگی انجام شد بیش از نیمی از پاسخگویان (54درصد) معتقد بودند که دلیل اصلی استفاده آنها از دوچرخه سهولت و سرعت آنست، 19درصد دوچرخهسواری را نوعی ورزش میدانستند، 6درصد استفاده از دوچرخه را از لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه میدانستند، 7درصد دوچرخهسواری را وسیلهای راحت معرفی کردند و 1درصد نیز گفتند که به دلایل زیست محیطی از دوچرخه استفاده میکردند.
مسئولان شهر معتقدند انتقال تجارب این شهر درباره توسعه و ترویج دوچرخه سواری به سایر شهرهای دنیا میبایست با ملاحظات اساسی و جامعنگری انجام گیرد، و ایجاد زیرساختهای دوچرخه سواری در شهرهایی که در فرهنگ و سنت آنها کمتر دوچرخه سواری مطرح بوده، مانند بسیاری از شهرهای شرقی و اروپای مرکزی، مشکل میباشد. با این حال، کارشناسان کپنهاگی اعتقاد دارند که هزینه زیرساختهای دوچرخهسواری باید به طور کامل توسط خود شهر تقبل شود و بهتر است برای شروع، به صورت پایلوت تعداد محدودی مسیر دوچرخهسواری به خصصوص در مسیرهایی که تعداد بیشتری دوچرخهسوار دارد ایجاد شود تا کسب تجربه شود و از صرف هزینههای اضافی جلوگیری گردد. این مسیرهای اولیه میتوان برای مثال بین مناطق مسکونی تا نزدیکترین ایستگاه وسایل نقلیه عمومی باشد و البته میبایست پارکینگهای مطمئن نیز در محل احداث شود.
همچنین میتوان در محیطهای کاری و در مناطق محدود و یا حتی در دانشگاهها مسیرهای دوچرخه ایجاد کرد. بدین ترتیب، از صرف هزینههای زیاد و احتمالا ناموثر برای رنگآمیزی تعداد زیادی مسیرهای دوچرخه که ممکن است توسط رانندگان ماشین نادیده گرفته شوند اجتناب میشود.
این کارشناسان برخی درسهای اساسی برای استفاده سایر شهرها را به شرح ذیل خلاصه نمودهاند:
-مباحث مربوط به دوچرخهسواری میبایست به عنوان بخش مکمل برنامهریزی فنی ترافیک مد نظر قرار گیرد.
-سیاست دوچرخهسواری جدیدی میبایست معرفی شود که در آن برنامهریزیهای موثری گنجانده شده باشند( برای مثال: احداث تعداد زیادی مسیرهای دوچرخهسواری، ارائه تعداد زیادی دوچرخههای رایگان در سطح شر و غیره)
-برنامه تامین مالی میان مدت و بلند مدت تضمین شدهای میبایست طراحی شود.
-سیاستهای دوچرخهسواری مبتنی بر گروههای مخاطب خاص( برای مثال: بچهها، دانشجویان، شرکتها، مغازههادارها و غیره) میتواند سهم موثری در افزایش استفاده شهروندان از دوچرخه داشته باشد.
گفتنی است در صورت تمایل می توانید نظرات خود و مطالب و اخبار مرتبط با امور شهری را جهت درج در گاهنامه به آدرس تهران، بلوار آفریقا، کوچه آناهیتا، پلاک 11، کدپستی 1917643383 و یا به آدرس پست الکترونیک www.aslani1947@yahoo.com ارسال کنید.
روابط عمومي شهرداري تهران