دوچرخه در گوتنبورگ، راهکارجدید برای جنگ با ترافیک
ساليان سال است که کشورهاي اروپايي در تلاشند تا فرهنگ استفاده از دوچرخه را به خصوص در سفرهاي درون شهري به عنوان يکي از بهترين جايگزين هاي خودروهايي که سبب آلودگي محيط زيست مي شوند، در ميان مردم نهادينه کنند.
اينک در بسياري از کشورهاي اين قاره استفاده از دوچرخه تبديل به يک فرهنگ و عادت شده است و شهرداري‌ها نيز امکانات و شرايط متعدد و متفاوتي را براي بهره‌مندي شهروندان از دوچرخه در نظر مي‌گيرند.
دوچرخه‌هاي اشتراکی
در سال هاي اخير، استفاده از دوچرخه هاي اشتراکی يا دوچرخه هاي کرايه اي در برخي کشورهاي اروپا از جمله انگليس، فرانسه، هلند، آلمان و … تبديل به يکي از فرهنگ ها و عادت‌هاي راجع سيستم حمل و نقل عمومي شده است. موفقيت اين طرح موجب شد تا سوئدي‌ها به خصوص شهرداري شهر گوتنبرگ به فکر استفاده از سيستم هاي مشابه با امکانات و کاربري‌هاي به مراتب بهتري بيافتند.
در اين ميان مشکلات مربوط به سرقت و گم شدن دوچرخه‌هاي کرايه‌اي در پاريس موجب شد تا سوئدي‌ها در سيستم دوچرخه‌هاي اشتراکی خود، امکان سرقت دوچرخه يا بر نگرداندن آن را به حداقل ممکن برسانند.
اين سيستم که به زبان سوئدي Styr och Still ناميده مي‌شود و به معناي تنظيم و کنترل است با همکاري شهرداري شهر گوتنبرگ، رسماً از دهم آگوست سال 2010 ميلادي آغاز به کار کرده است. در فاز نخست اين طرح، تعداد 20ايستگاه با 300 دوچرخه در داخل شهر گوتنبرگ آماده خدمات رساني شده اند. در اين شهر تمام دوچرخه هاي کرايه اي به سيستم ضدسرقت Buit-in key مجهز هستند.
مشخصات دوچرخه ها
تمام دوچرخه‌هاي کرايه‌اي شهر گوتنبرگ، 3 دنده‌اي هستند. اين دوچرخه‌ها داراي سبد بار در قسمت جلو، محافظ زنجير چرخ براي محافظت از لباس سرنشين، سيستم تنظيم ارتفاع زين دوچرخه، ترمز‌هاي توکار و چراغ‌هاي هميشه روشن در جلو و پشت براي ايمني هر چه بيشتر هستند.
شيوه‌هاي کرايه دوچرخه
سه شيوه براي کرايه دوچرخه در گوتنبرگ وجود دارد. مدل نخست کرايه دوچرخه براي مدت زمان حداکثر يک روز است. شيوه دوم خريد يک کارت 3 روزه است. راه کار نهايي هم خريد يک کارت فصلي است.
اگر بخواهيد براي مدت حداکثر 24 ساعت از دوچرخه استفاده کنيد، مي توانيد از دستگاه‌هاي خودکار مستقر در ايستگاه‌هاي کرايه دوچرخه بليت تهيه کنيد. استفاده از دوچرخه تا نيم ساعت براي همه رايگان است. پس از آن، براي نيم ساعت دوم 10 کرون، براي نيم ساعت سوم 20 کرون و براي هر نيم ساعت بعدي 40 کرون بايد بپردازيد.
قيمت کارت 3 روزه کرايه دوچرخه، 10 کرون و قيمت کارت فصلي آن 100 کرون است. اگر از امروز قصد خريد کارت فصلي را داشته باشيد، کارت شما تا 31 اکتبر امسال اعتبار خواهد داشت؛ ولي براي دوره‌هاي بعدي هر کارت فصلي از ابتداي ماه آوريل تا 31 اکتبر آن سال (هفت ماه) اعتبار دارد.
کرايه اينترنتي
اگر قصد داشته باشيد دوچرخه اي را براي مدت طولاني تري کرايه کنيد، بايد از طريق اينترنت کارت مورد نظرتان را انتخاب و با کارت اعتباري آن را خريداري کنيد. البته مبلغ 2500 کرون براي تضمين بازگشت دوچرخه به ايستگاه، هنگام استفاده از سيستم کرايه اينترنتي دوچرخه، در کارت اعتباري شما رزرو مي شود که در صورت سرقت يا گم شدن دوچرخه از موجودي کارت تان کسر مي شود.
کارت خريداري شده توسط اينترنت پس از مدتي کوتاه به آدرس شما پست مي شود. با در دست داشتن اين کارت مي‌توانيد به يکي از نزديک ترين ايستگاه‌هاي ويژه دوچرخه مراجعه کرده و با ورود کارت به دستگاه ايستاده خودکار واقع در نزديکي محل استقرار دوچرخه‌ها و وارد کردن کد رمز يک دوچرخه را از بين دوچرخه‌هاي موجود در آن ايستگاه انتخاب کنيد.
از لحظه وارد کردن رمز و پذيرفته شدن آن توسط سيستم يک دقيقه زمان داريد تا دکمه روي صفحه نمايش دستگاه را براي باز شدن قفل دوچرخه فشار دهيد. پس از آن چند ثانيه زمان داريد که دوچرخه را از جايگاه خود خارج کنيد. براي برگرداندن دوچرخه نيز روندي مشابه را بايد انجام دهيد. فقط در زمان برگرداندن بايد دقت کنيد که دوچرخه به طور کامل قفل شده است.
يک شماره تلفن گويا هم وجود دارد که در صورت بروز مشکل در قفل دوچرخه مي توان با مرکز مربوطه تماس گرفت و از مسئولان خواست تا براي رفع آن مشکل به شما کمک کنند.
پارک دوچرخه
پس از استفاده از دوچرخه و بازگرداندن آن به ايستگاه در صورتي که ايستگاه دوچرخه پر باشد و نتوانيد جايي براي پارک دوچرخه خود پيدا کنيد، دستگاه خودکار کنترل دوچرخه به شما 15 دقيقه وقت اضافي رايگان مي‌دهد که دوچرخه را به نزديک ترين ايستگاه منتقل و در آنجا آن را مجددا قفل کنيد.
از آنجايي که هر ايستگاه داراي نقشه هاي الکترونيکي هوشمندي است که به دقت مکان ايستگاه‌ها و وضعيت ترافيکي آنها را در اختيار مشتريان قرار مي‌دهد، لذا با مراجعه به اين نقشه مي توانيد ميزان پر يا خالي بودن آن ايستگاه را بررسي کنيد. با توجه به اين که حداکثر فاصله بين ايستگاه ها 300 متر است در نتيجه 15 دقيقه وقت اضافي رايگان فرصت کافي را در اختيار شما قرار خواهد داد تا بتوانيد وسيله امانت گرفته شده را به جايگاه اصلي آن بازگردانيد.
انتظار 5 دقيقه‌اي
اگر بخواهيد پس از پس دادن و قفل کردن دوچرخه، بار ديگر دوچرخه اي را کرايه کنيد بايد 5 دقيقه صبر کنيد تا دستگاه دوباره به شما اجازه اين کار را بدهد. قرار است تا سال 2013 ميلادي تعداد اين ايستگاه ها به تدريج به 70 تا 80مرکز در نقاط مختلف شهر گوتنبرگ برسد و تعداد دوچرخه ها هم به رقم 1000 دستگاه افزايش يابد. با اين تغييرات ديگر انتظار 5 دقيقه‌اي مفهوم نخواهد داشت و زمان انتظار از دقيقه به ثانيه تبديل خواهد شد.
قوانين کلي
بد نيست به ياد داشته باشيد که در هر شرايطي چه دوچرخه شخصي داشته باشيد و چه از دوچرخه‌هاي عمومي استفاده کنيد، قوانين دوچرخه سواري در تمام خيابان‌هاي سوئد براي شما يکسان است.
دوچرخه سواري در خيابان هاي سوئد به لطف وجود مسيرهاي ويژه و خط کشي شده براي عبور و مرور دوچرخه، تقريبا براي همه سنين امکان پذير است اما داشتن کلاه ايمني براي دوچرخه سواران زير پانزده سال اجباري است. بزرگسالان هم موظف هستند از اين قانون تبعيت کنند اگرچه عدم رعايت آن سبب جريمه شدنشان نخواهد شد. اين قانون شامل کودکان دوچرخه سواري که به تنهايي، همراه با يک بزرگ‌تر يا در ارابه‌هاي يدک ويژه دوچرخه هستند، مي‌شود. اگر هنگام دوچرخه سواري کودکي همراه شما باشد، مسئوليت استفاده از کلاه ايمني بر عهده شما خواهد بود و در صورت عدم توجه به اين موضوع پليس شما را جريمه خواهد کرد.
دوچرخه‌ها بايد داراي زنگ، شب نما، چراغ جلو و عقب باشد و مسير حرکت دوچرخه سوار بايد همواره از سمت راست خيابان يعني جهت حرکت اتومبيل ها باشد. درصورت ناديده گرفتن اين قوانين، پليس فرد خاطي را جريمه خواهد کرد.
منبع : ره آسا دیاموند