دوچرخه اشتراکی در کشورهای مختلف با نام های دوچرخه عمومی –دوچرخه سفید- دوچرخه زرد و یا دوچرخه آزاد هم شناخته می شود.
Bicycle sharing systems – Community Bicycle program- Yellow Bicycle programs- White Bicycle programs- public bike – free bike
این دوچرخه ها در سطح شهر بین مردمی که هیچیک مالک این دوچرخه ها نیستند پخش شده و مورد استفاده قرار می گیرد.
این سیستم در هر منطقه به دلایل مختلفی ایجاد شده و بکار می رود ولی مهمترین دلیل آن این است که شهرداری های بعضی مناطق از این سیستم به عنوان یکی از بخش های حمل و نقل اینتر مودال Intermodal Transportation حمایت کرده و مردم را تشویق به استفاده از آنها می کنند.
مردم در مناطق مختلف شهر از این دوچرخه ها استفاده کرده و بعد از رسیدن به مقصد آنرا باز می گردانند.
البته بعضی از گروهها و انجمنها از این سیستم بدلیل کاهش استفاده از حمل و نقل موتوری و در نتیجه کاهش میزان آلودگی هوا حمایت می کنند.
این سیستم معمولا توسط انجمن های محلی- شهرداری ویا موسسات غیر دولتی یا NGO مدیریت می شوند.
با روشهای مختلفی می توان از این دوچرخه استفاده کرد، در بعضی از شهرها باید عضو این سیستم شده و یا در مناطق پر تردد و محلهای مشخص، تعدادی از این دوچرخه ها وجود دارند که باید مبلغ مورد نظر را در محل بپردازند تا بتوانند از آن استفاده کنند.
در کاربردهای اولیه این سیستم (سال 1993 در انگلستان ) تعداد زیادی دوچرخه دزدیده شده و در نهایت اجرای این سیستم با اختلال روبرو شده است ولی در حال حاضر مجهز به امکانات ردیابی و ضد سرقت بوده و تنها با وارد کردن مشخصات کاربر قفل آن آزاد شده (در نمونه های هوشمند) و یا با کارت هوشمند و از طریق تماس تلفنی و در بعضی موارد نیز با انداختن سکه های کافی و مشخص شده قفل آن باز می شود.
در صورتیکه در زمان توافق شده دوچرخه برگردانده نشود و یا هنگام تحویل صدمه دیده باشد مبلغ مورد نظر از کارت اعتباری شخص برداشته خواهد شد.
در طول روز بطور متوسط 10 الی 15 بار از این دوچرخه ها استفاده می شود.
بارسلونا
لیون- فرانسه
واشینگتن دی سی
هلسینکی
کپنهاگ
لندن
یکی از ابتکارات در بعضی شهرها مثل لیون در پاریس- لندن – بارسلونا و استکهلم بستن قرارداد با آژانس های تبلیغاتی است که مدیریت این دوچرخه ها را بدون دریافت هیچ مبلغی و یا مبلغ بسیار اندکی در نقاط مختلف شهر به عهده گرفته و در مقابل می توانند پشت و روی دوچرخه تبلیغات نموده و در محل های مورد نظر قرار دهند.
نمونه این شرکت های تبلیغاتی در لیون فرانسه JCDecaux و در بارسلونا Clear Chanel می باشند.
در آلمان شرکت ملی راه آهن از این سیستم با عنوان Call a Bike استفاده کرده و جهت دسترسی مشتریان خود به سیستم حمل و نقل عمومی این دوچرخه ها را در نقاط مختلف شهر در اختیار مردم قرار می دهد، هر فرد بعد از ثبت نام اولیه می تواند با شماره تلفنی که روی دوچرخه چاپ شده تماس گرفته و رمز قفل دوچرخه را دریافت نماید. هزینه استفاده از دوچرخه مستقیما از اعتبار موبایل او کسر خواهد شد.
بعضی از پارکینگ ها مانند Vinci Park در فرانسه نیز این دوچرخه ها را در اختیار مشتریان خود قرار می دهد.
هزینه استفاده از این دوچرخه ها در فرانسه بصورت زیر است.
زمان |
30 دقیقه |
1 ساعت |
1 ساعت و 30 دقیقه |
2 ساعت |
5 ساعت |
10 ساعت |
20 ساعت |
هزینه |
رایگان |
1 یورو |
3 یورو |
7 یورو |
31 یورو |
71 یورو |
151 یورو |
سابقه تاریخی استفاده از این سیستم در بعضی از کشورها در زیر آمده است.
Bycyklen, در کپنهاگ با نام 1995از سال
Call a Bike, در مونیخ با نام 2000از سال
Cityräder, در هلسینکی با نام 2000از سال
Call a Bike, در برلین با نام 2003از سال
Citybike, در وین با نام 2003از سال
Bicicletas públicas,با نام در شیلی 2008از سال
Peking, در بیجینگ با نام 2005از سال
Vélo’v, در لیون فرانسه با نام 2005 از سال
Bicing, در بارسلونا در اسپانیا 2007 از سال
Stockholm City Bikes, در استکهلم سوئد با نام 2006از سال
Sevici, در سویلا اسپانیا با نام2007از سال
Vélomagg’, با نامMontpellier در فرانسه2007از سال
Vélib’در پاریس با نام 2007 از سال
HZ Bike, با نام Hangzhou, در چین 2008از سال
Vel’oh, در لوکزامبورگ با نام 2008 از سال
Bizi, با عنوان Zaragoza در اسپانیا 2008از سال
BikeOne, با نامKraków در لهستان 2008از سال
BikeMi, در ایتالیا- میلان با نام 2008از سال
SmartBike DC, در واشینگتن با نام 2008 از سال
SAMBA, با نام Rio de Janeiro در برزیل- ریودژانیرو 2009از سال
Bixiکانادا – مونترال با نام 2009از سال
Villo!, در بلژیک- بروکسل با نام 2009 از سال
Vélopop’با نام Avignon در فرانسه 2009از سال
منبع: www.ttic.ir