به تازگی، شهرداری منطقه۸ تهران برای اشاعه فرهنگ دوچرخه‌سواری در بین اهالی این منطقه، طرحی آزمایشی را راه‌اندازی کرده است.به موجب این طرح، خانههای دوچرخه‌‌ای که در این منطقه افتتاح شده، با در اختیار گذاشتن دوچرخه‌های خود به شهروندان این منطقه اجازه می‌دهند برای مدت دو ساعت به رایگان از این دوچرخهها برای عبور و مرور استفاده کنند. گفته می‌شود در صورت استقبال از این طرح و افزایش انگیزه شهروندان برای استفاده از دوچرخه، این قبیل مراکز در سطح شهر افزایش خواهد یافت…
یکی از مسوولان اداره ورزش منطقه ۸ تهران می‌گوید: «این طرح با امید کاهش ترافیک و آلودگی هوا برنامه‌ریزی و اجرا شده است.» وی با ذکر این مطلب که استفاده از دوچرخه‌های این مراکز، رایگان است؛ افزود: «مسوولان امر مطمئن هستند که این طرح در سطح منطقه مورد استفاده و استقبال عموم مردم قرار می‌گیرد و امیدوارند در آینده‌ای نه چندان دور، این طرح را در سطح شهر و کشور عملی کنند.»
در برخی از نقاط این منطقه، خطوط سبزرنگی برای تردد دوچرخه‌سواران طراحی شده است تا با حرکت در بین این خطوط، برای آنها و افرادی که در پیاده‌روها مشغول رفت و آمد هستند، مشکلی به وجود نیاید؛ ضمن اینکه مسوولان شهرداری به دوچرخه‌سواران توصیه می‌کنند برای جلوگیری از تصادف و ترافیک در مناطق شهری، از تردد در خیابان‌ها (جز در موارد ضروری) خودداری کنند.
طرحی برای آقایان بالای ۱۵ سال
فقط آقایان بالای ۱۵ سال می‌توانند برای استفاده از این دوچرخهها با تکمیل و ارایه مدارک خود به ۱۳ محلی که برای این کار لحاظ شده است، مراجعه و کارت عضویت دریافت کنند. برای تحویل کارت هیچ هزینه‌ای دریافت نمی‌شود.
خانههای دوچرخه فعلا به صورت آزمایشی هزار دستگاه دوچرخه را برای استفاده شهروندان در ۱۳ نقطه از منطقه ۸ تهران در نظر گرفته‌اند و هر فرد بعد از اتمام ۲ ساعت استفاده‌اش از دوچرخه باید آن را به همان محلی که تحویل گرفته، پس دهد. مسوولان شهرداری اعلام کرده‌اند برای ایمنی بیشتر، مسیرهای هموار را برای عبور دوچرخه‌سواران در نظر گرفته‌اند و علایم راهنمایی و رانندگی لازم را هم در مسیر تعبیه نموده‌اند و علاوه بر تذکر به عابران پیاده و رانندگان مبنی بر رعایت حقوق دوچرخه‌سواران، از دوچرخه‌سواران نیز خواسته‌اند حقوق عابران پیاده و رانندگان را رعایت کنند تا مشکلی برای طرفین پیش نیاید.
این طرح چه مزایایی دارد؟
یکی از مزایای عمده استفاده از دوچرخه به عنوان یک وسیله حمل و نقل عمومی، کاهش آلودگی هوا و ترافیک است. ضمن اینکه افرادی که از دوچرخه برای عبور و مرور در سطح شهر استفاده می‌کنند، دیگر وقت‌شان دست خودشان است و نگران معطلی در ایستگاه‌های اتوبوس و تاکسی یا گیر افتادن در ترافیک نیستند. تازه اینها فقط مزایای عمومی دوچرخه‌سواری است و علاوه بر این موارد، نزدیکی خانههای دوچرخه منطقه ۸ تهران به ایستگاه‌های مترو، درمانگاه‌ها و میادین میوه و تره‌بار را باید از دیگر مزایای این طرح به شمار آورد.
ناگفته نماند که بیمه بودن دوچرخهها و تحویل دادن آنها همراه با کلاه ایمنی به افراد هم از محاسن طرح مذکورند و صرفه اقتصادی استفاده از این طرح هم انکار‌ناپذیر است. شما می‌توانید بدون پرداخت وجه از این دوچرخهها استفاده کنید و در این بحبوحه بی‌بنزینی و سهمیه‌بندی آن می‌توانید بنزین‌تان را برای مواقع ضروری (مثلا برای سفرهای تابستانی) ذخیره کنید. حتی این طرح می‌تواند نویدی برای خانواده‌هایی باشد که فرزندان بالای ۱۵ سال آنها اصرار فراوانی برای خرید دوچرخه به‌منظور پر کردن اوقات فراغت در تابستان دارند و آن خانواده‌ها احیانا از عهده این خرج اضافه برنمی‌آیند. ضمنا هر فردی که خودش هم دوچرخه داشته باشد، می‌تواند به عضویت خانههای دوچرخه در بیاید و از امکانات و مزایای آنها استفاده نماید.
این طرح چه معایبی دارد؟
هرچند که این طرح به تازگی و به صورت آزمایشی راه‌اندازی شده و نمی‌توان تلاش مسوولان شهرداری منطقه ۸ را در اختصاص ۴۰ کیلومتر مسیر دوچرخه‌سواری در سطح منطقه نادیده گرفت اما یکی از بزرگ‌ترین معایب این طرح آن است که افراد فقط ۲ ساعت از طول روز را می‌توانند از دوچرخهها استفاده کنند. یعنی یک کارمند، دانشجو و حتی یک دانش‌آموز عملا نمی‌تواند امید چندانی به سود بردن از این طرح داشته باشد؛ زیرا ممکن نیست که فردی بتواند تنها ظرف دو ساعت، مسیر رفت و برگشت از محل کار یا مدرسه و دانشگاهش را طی کند و به کار و زندگی‌اش برسد؛ در نتیجه، کاهش آلودگی هوا و ترافیک هم می‌شود امیدی بر باد رفته و در این میان، احتمالا خوشحال‌ترین‌ها بچه‌هایی هستند که برای سه ماه تعطیلی‌شان دنبال یک تنوع می‌گشتند.
این در حالی است که در شهرهای مختلف دنیا مثل ژنو، دوچرخهها ۱۲ ساعته (از ساعت ۹ صبح تا ۹ شب) در ازای گرفتن مبلغی به عنوان امانت به افراد واگذار می‌شود و طبیعی است که استقبال و استفاده از دوچرخه در چنین حالتی، بین اقشار مختلف مردم رواج می‌یابد و طرفدار پیدا می‌کند. یکی دیگر از معایب این طرح، عدم وجود پارکینگ دوچرخه در سطح شهر است که این مشکل طبیعتا به این دلیل است که این طرح هنوز در سطح شهر همه‌گیر نشده است.
دوچرخه‌سواران و آلودگی هوا
یکی از مسایلی که همیشه موجب نگرانی دوچرخه‌سواران بوده، این مساله بوده است که دوچرخه‌سواران بیشتر از کسانی که درون اتومبیل نشسته‌اند، در معرض آلودگی هوا قرار می‌گیرند؛ مخصوصا در مواقعی که مجبور به عبور از مناطق پرترافیک و آلوده شهر هستند. اما مطالعات مختلفی که در این زمینه انجام شده، این نگرانی را غیرعلمی و بی‌پایه می‌داند. محققان می‌گویند علی‌رغم باور عمومی، افرادی که داخل ماشین هستند، بیشتر از دوچرخه‌سواران یا موتورسواران در معرض آلودگی هوا قرار دارند زیرا محیط داخلی اتومبیل به علت بسته بودن، هوا را در خود حبس می‌کند و اجازه گردش هوا را نمی‌دهد و به علت محدودیت در گردش هوا، یک راننده خودرو هوای آلوده‌تری را نسبت به یک دوچرخه‌سوار وارد ریه‌های خودش می‌کند.