پیاده روی اولین روش جابجایی بشر بوده و هم اکنون نیز جایگاه ویژه ای در جابجایی های او بخصوص در سالهای اخیر و در کشور های توسعه یافته دارد. قدمهاي اول اختراع دوچرخه نیز در سال 1791 با ابداع وسيله اي به شکل اسب چوبي در فرانسه برداشته شد وپس از 218 سال منجربه وجود بيش از يك ميليارد دوچرخه در روي زمين شد. با مقايسه پیاده روی و دوچرخه سواری با ساير شيوه هاي جابجايي ، آلودگي كمتر محيط زيست ، عدم نياز به فضاي توقف زياد ، قابليت بكارگيري در معابر كم عرض يا داراي محدوديت دسترسي و ارزاني آن كه مهمترين ويژگي اقتصادي ـ اجتماعي پیاده روی و دوچرخه سواری است ، شيوه اي سبز از اين نوع حمل و نقل به بشر مي نماياند. از سويي سادگي ، عدم نياز به انرژي هاي محرك ديگر ( غير از ماهيچه اي ) و سهولت بكارگيري دوچرخه ، آن را در عين ايمني كمتر و آسيب پذيري بيشتري ، داراي مقبوليت قابل توجهي نموده است . دوچرخه سواري اكنون در بسياري از شهرهاي ايران كه داراي سطح معابر كم شيب و داراي عوارض توپوگرافيك كمتر هستند در حد تردد با ساير وسايل نقليه مي تواند باشد. سفرهاي درون ناحيه اي در شهرها در شعاع 3 كيلومتري، 50% از سفرها را تشکيل مي دهد. دوچرخه يک پنجم سهم وسايل شخصي را و يک سيزدهم سهم از کليه وسايل نقليه را دارا است.

در بسياري از کشورها، دوچرخه سواري به عنوان ورزشي لوکس مطرح است و در نظر بسياري از مردم وسيله اي مناسب براي تناسب اندام يا ورزش يا بازي مي باشد و بيشتر اوقات در انباريها خاک مي خورد، ولی درچين دوچرخه يك وسيله جدي سفر تا 5/1 ساعت رکاب زني و 10 کيلومتر مسافت روزمره مي باشد. در شهرهاي بزرگ مانند، پكن، تيان جين و نانينگ بيش از 70 درصد از سفرهاي شهروندان با پیاده روی و دوچرخه سواری انجام مي گيرد. در برخي كشورها، پیاده روی و دوچرخه سواری سهم بيشتري نسبت به ساير وسايل نقليه دارد. اين شهرها عبارتند از: گرونينگن در هلند 50%، داكا در بنگلادش 40%، ارلانگر آلمان 26%، ادنس در دانمارك 25%، توكيو در ژاپن 25%، مسكو در روسيه 24%، دهلي در هند 22%. دوچرخه هاي بكار رفته در اروپا توسط مردم اغلب ( برخلاف تصور ما) از نوع ساده ، بدون دنده و ارزان قيمت است و همه اقشار از آن استفاده مي كنند. برعكس استفاده از دوچرخه هاي گران قيمت و خاص نظير كوهستان غير متعارف شمرده مي شود. حتي در قطارهاي شهري نيز درب و محلي براي دوچرخه سوارها در نظر گرفته شده تا دوچرخه را همراه خود به هر محلي ببرند.

فضايي كه براي توقف خودرو سواري در نظر گرفته شده به راحتي 15 الي 20 دوچرخه را جاي می دهد. از نظر ترافيكي دوچرخه در حال سفر تقريباً به اندازه 15% خودرو سواري بر تراكم مسير اثر مي گذارد. با توجه به متوسط اشغال ماشين كه در شهرهاي بزرگ حدود 3/1 مسافر بر هر وسيله نقليه است. يك ماشين كه به 18 مترمربع فضا نياز دارد. به ازاء هر فرد 14 مترمربع فضا اشغال مي كند در حاليكه دوچرخه به 4 متر مربع براي هر فرد دوچرخه سوار به منظور حركت  آزادانه و 6 مترمربع براي عابر پياده نياز دارد. مثلا افزايش 5 درصدي استفاده از دوچرخه در شهر اروپايي گرونينگن (كه 50 درصد سفرها بادوچرخه انجام مي شود) 22 هكتار زمين اضافي توقفگاه در منطقه مركزي شهر براي شهرداري ايجاد کرد. همچنين در جاده اي كه به عرض 6/3 متر با دوچرخه مي توان 10 برابر نسبت به خودرو سواري مسافر عبور داد. تعداد افرادي كه مي توانند از يک خط عبور به عرض 5/3 متر با دوچرخه طي يك ساعت عبور كنند 14000 نفر و در وسيله شخصي 2000 و در اتوبوس 9000 نفر است. دوچرخه از اشكال سريع و مطمئن سيستمهاي حمل و نقل و موجب ايجاد ترافيك روان در شهر است و سرعت دسترسی شهری آن در مسافتهاي 4 الي 7 کيلومتر بيشتر از ساير وسايل نقليه است. طبق آمار، براي 1 کيلومتر جابجايي 1 نفر، اتوبوس حدوداً 20 برابر و خودرو  تقريباً 40 برابر دوچرخه انرژي مصرف مي كند.

دوچرخه براي سفرهاي كوتاه در فواصل 2 تا 3 كيلومتر در مناطق مسطح كاملاً مناسب است ليكن با سازماندهي و شرايط توپوگرافي خوب اين مقدار تا 10 كيلومتر نيز افزايش مي يابد. براي فواصل تا 3 كيلومتر، بطور ويژه، دوچرخه تقريباً هميشه قادر به ارائة زمانهاي سفر كمتر نسبت به سفر با اتوبوس است، كه شامل پياده روي حدود 500ـ400 متر تا ايستگاه اتوبوس و معمولاً توقفي هر چند كوتاه براي رسيدن اتوبوس مي باشد.

 

تجربيات جهاني نشان مي دهد كه سرويس هاي دوچرخه سواري رونق مناطق تجاري را افزايش دادند، بدون اينكه در ايجاد آلودگي هوا دخيل باشند و به فضا و معابر عريض نيازي باشد، و بدون اينكه هزينه بسيار زياد سامانه  هاي پارك سوار را داشته باشد.

منبع :  amirrouhi.blogfa.com.www