امروزه با افزایش اهمیت حمل و نقل سبز و مباحثی همچون توسعه پایدار، استفاده از دوچرخه بعنوان وسیله ای مناسب جهت جابجایی ساکنان شهرها بیش از پیش اهمیت یافته و روز به روز بر آن تاکید بیشتری می گردد. از جمله اقدامات اخیر در این زمینه، برنامه شهرداری پاریس جهت توسعه استفاده از دوچرخه در سیستم حمل و نقل درون شهری می باشد که با روی کار آمدن شهردار جدید این شهر از حزب سبز و از شش ماه گذشته به اجرا در آمده است.
در این طرح که با استقبال کم نظیر شهروندان مواجه گردیده درحدود 10000 دوچرخه در ایستگاههایی با فاصله مناسب در پاریس قرار داده شده اند که با یک سیستم دیجیتال مرکزی کنترل می گردند. نحوه استفاده از این سامانه نیز عبارت از تهیه یک کارت اعتباری مدت دار جهت امکان خارج کردن دوچرخه از ایستگاهها و پس از ان پرداخت مبلغی بسیار ناچیز برای استفاده از دوچرخه در بازه های زمانی نیم ساعته است که بصورت تصاعدی افزایش می یابد. البته جهت تشویق شهروندان نیم ساعت اول استفاده مجانی بوده و بدین ترتیب اگر کسی بتواند در کمتر از این زمان دوچرخه را به هر ایستگاه برگرداند، می تواند کل شهر یا فاصله مبدا تا مقصد خود را بصورت رایگان طی کند!!
سیستم کنترل هوشمند این امکان را فراهم نموده که در ایستگاههایی که استقبال بیشتر است یا در مواقعی خاص تعداد افراد بیشتری دوچرخه های آن را استفاده کرده اند توسط ماشین هایی مخصوص دوچرخه ها از دیگر ایستگاهها یا از انبار مرکزی به آنها متنقل شود. این راهکار آنچنان مورد استقبال مردم قرار گرفته که در پاریس شنیدم که رانندگان تاکسی بدلیل پایین آمدن درآمد خود دست به اعتراض زده اند!
یکی از دوچرخه های عمومی پاریس و قفلهای دیجیتال مخصوص آنها از سویی دیگر، مدیریت شهری در پاریس انواع تسهیلات لازم جهت ایجاد مسیرهای ویژه دوچرخه، محل پارکینگ آن و بردن دوچرخه به داخل ایستگاهها و حتی واگن های مترو را فراهم نموده و مدام در حال افزایش امکانات ضروری در این ارتباط می باشد.
تسهیلات ارائه شده جهت محل پارک و حمل دوچرخه ها به داخل ایستگاههای مترو پاریس به نظر می رسد که مسوولان در ایران نه تنها اصولا هیچگونه برنامه ای جهت فرهنگ سازی و توسعه استفاده از دوچرخه در سامانه حمل و نقل درون شهری و ایجاد امکانات لازم و پرداخت یارانه های مورد نیاز ندارند بلکه در بسیاری موارد حتی اهمیت این موضوع نیز برای آنها ناشناخته باقی مانده است. آنچنان که نه تنها همانند شهرهایی همچون پاریس و بروکسل، خود دوچرخه در اختیار شهروندان قرار نمی دهند حتی از ایجاد حداقل محلی برای پارک دوچرخه معدود افرادی هم که علی رغم تمامی نارساییها و مشکلات از این وسیله استفاده می کنند تا آنجاکه ممکن است امتناع می نمایند. مبادا که این امر سبب تشویق دیگران جهت استفاده از دوچرخه گردیده و فروش کارخانه های اتومبیل سازی دولتی موجود و درآمدهای سرشار آقایان را تهدید نماید!!
منبع: www.ttic.ir